Değeri Anlaşılmayan Korkusuz Bir Yönetmen: Tod Browning

Acı bir gerçektir ki bu zamana kadar değeri anlaşılmayan pek çok önemli sanatçı oldu ve olmaya devam edecek. Bu durumu talihsizlik ya da insanların yeterince dikkatini çekememiş olmak gibi  pek çok nedene bağlayabiliriz tabi. Bu önemli sanatçılardan birisi ise Dracula filminin ilk uyarlamasını yapan, yönetmen Tod Browning'di.

1880 doğumlu olan Browning, 16 yaşında evden kaçıp bir sirke katılarak başladı çalışmaya. Sinemaya ise figüranlıkla başladı ve ufak tefek rollerden sonra yönetmenlik yapmaya karar verdi. İlk olarak, 1920′de çektiği The Virgin of  Stamboul (Istanbul’lu Bakire) adlı Oryantalist bir film de çeken Browning, 1920′lerin ikinci yarısında sessiz sinemanın en önemli oyuncularından birisi olan Lon Chaney’in (nam-ı diğer “Bin bir Suratlı Adam”) başrolünü üstlendiği birçok film çevirdi. Korku filmlerine ağırlık veren yönetmenin asıl başarısı ise 1931 yılında ülkenin ekonomik bunalımı sırasında çektiği Dracula adlı filmiydi. Fakat, ardından talihsizlikler başladı ve çektiği Freaks (Hilkat Garibeleri) filminden sonra deyim yerindeyse infaz edildi.

 Freaks (Hilkat Garibeleri) filminde, birbirinden farklı zihinsel ve bedensel engelli insanlarla dolu bir sirkte trapez sanatçısı olan Madam Tetralini (Rose Dione), kendisine aşık olan ve uğruna kendisi gibi olan cüce  nişanlısından ayrılan Hans'ın önce duygularıyla oynar ve ardından servetine sahip olmak için O' nunla evlenip zehirle öldürme planları yapar. Bu durumu öğrenen diğer engelli arkadaşları ise hemen öç almaya karar verirler. tamamen Browning'in sirklerde çalışıp edindiği deneyimleri yansıtıyor. Filmin asıl ilginç tarafı ise, oyuncuları gerçek engelliler olması. İlk yayınlandığı dönemde, seyircilerin çoğu korkup salonu terk etmesine sebep olmuş. Çünkü, Özellikle ucubelerin bir araya gelip şimşeklerin çaktığı yağmurlu bir gecede Cleopatra’dan Hans’a oynadığı oyunun öcünü aldıkları sahne, filmin duygusal atmosferini bir anda kırıyor ve korku sinemasının en ayrıksı ve en iç gıcıklayıcı  şiddet ve gerilim sahnelerinden birisine dönüşüyor. Bu yüzden de film eleştirmenlerinden olumsuz yönde pekçok eleştiri almış, adeta yerden yere vurulmuş ve en sonunda yapım şirketi, filmi yayından kaldırdı. 1948'de ise istismar filmleri dağıtıcısı Dwain Esper filmin haklarını çok ucuz bir fiyata satın aldı. Böylece film ismini önce Forbidden Love (İmkansız Aşk) sonrada Nature's Mistakes (Doğanın Hataları) şeklinde değiştirerek tekrar yayınlanmaya başladı. Fakat filmin dikkat çekmesi için yer yer filmin aralarına başka filmlerden erotik sahneler eklendi ve orijinali bozuldu.

Buna rağmen Browning bu film sonrasında oyun uyarlaması fast workers (1933), yine can kurtaranı olabileceğini düşündüğü bela lugosi'nin başrol aldığı mark of the vampire(1935) kendi hikayesinden uyarladığı bilim-kurgu denemesi the devil-doll (1936) ve son olarak da vazgeçemediği korku türünün iyi bir örneği olan miracles for sale (1939) gibi filmlere imza attı.

Ve nihayet, 1956′da zengin bir sinemasever, başkanı olduğu film derneğinin düzenleyeceği korku filmleri gösterisi için, önerilerini almak üzere Şeytana Tapanlar Kilisesi’nin lideri Anton LaVey’e başvurdu. LaVey’in önerisi üzerine Freaks’ı da göstermeye karar verdiler. Uzun ve meşakkatli araştırmalar sonunda Esper’i buldular ve filmin haklarını 5000 dolar’a satın aldılar. Ancak Esper’in elindeki kopyaların gezdiği bit yuvası sinemalardan sonra gösterilecek hali kalmamıştı ve bunun üzerine yeni bir iz sürme ve araştırma sürecinin ardından eski bir sinemanın deposunda filmin iyi bir kopyası bulundu. Bunun ardından, filmin üniversiteler, sinema müzeleri ve hatta Andy Warhol’un Factory’sindeki peş peşe gösterimleri filmin “kült” statüsüne erişmesine yol açtı. Bu gösterileri, 1961′de New York sinemalarında ve 1962′de Cannes film festivalindeki gösterimler izledi. Film 1967′de She Freak (Dişi Ucube) adıyla yeniden çekildi. Bir zamanlar filmi adeta çöpe atan yapım şirketi ise filmin haklarını yıllar sonra geri aldı ve 1986′da video kaset olarak piyasaya sürdü ama filmin orijinal hali 90 dakikayken piyasaya sürülen hali 60 dakikalıktı. Fakat Tod Browning, filmin değerinin anlaşıldığı dönemde sinemadan elini eteğini çekme kararı aldı. 1962 yılında kanser nedeniyle hayata veda eden yönetmen, yaklaşık 23 yıl ayağını hiçbir zaman sete basmamıştır.

KAYNAKÇA:

http://www.exturkey.com/showthread.php/117-Hilkat-Garibeleri-Ucubeler-Freaks-(1932)

http://www.otekisinema.com/freaks-ucubeler-1931/

http://midnight.blogcu.com/ucube-sovu/1657402

http://www.sinegoz.com/amerikan/ucubeler-freaks-1932/